Pojęcie transakcji kontrolowanej

Prawidłowe rozumienie pojęcia transakcji jest ważne, gdyż ceny transferowe zawsze rozpatrywane są właśnie w kontekście konkretnej transakcji (lub ich sumy – jeśli przedmiot transakcji i ich warunki są tożsame).

Definicja transakcji kontrolowanej pojawiła się po raz pierwszy w polskim porządku prawnym w 2019 roku. Zgodnie z jej brzmieniem transakcja kontrolowana „oznacza identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań”1.

Polskie przepisy podatkowe nie zawierają definicji działań o charakterze gospodarczym, dlatego też w celu wyjaśnienia pojęcia należy odnieść się do węższej definicji działalności gospodarczej.

Działalność gospodarczą można zatem rozumieć jako działalność:

  • w celu zarobkowym (nastawienie na zysk, uzasadnienie majątkowe);
  • w ramach zorganizowanej struktury (ciągłość, częstotliwość,  powtarzalność  vs. jednorazowość);
  • charakterze niezależnym (samodzielnym).

Cechy charakterystyczne dla działalności gospodarczej są tożsame z cechami działania o charakterze gospodarczym, dlatego definicja działalności gospodarczej jest pomocna w prawidłowym określeniu czy podatnik realizuje transakcje kontrolowaną.

Identyfikując obowiązek dokumentacyjny, podatnik zobowiązany jest do wyodrębnienia transakcji o charakterze jednorodnym. W jej skład może wchodzić kilka transakcji realizowanych pomiędzy podatnikiem, a różnymi podmiotami powiązanymi lub / i podmiotami z tzw. raju podatkowego.

Transakcje jednorodne weryfikuje się poprzez porównanie w zakresie ich podobieństwa. Jednolity charakter transakcji najczęściej wyrażony jest poprzez tożsamy przedmiot transakcji, podobieństwo istotnych ryzyk, funkcji, aktywów lub poprzez zastosowanie analogicznej samej metody weryfikacji ceny transferowej, jak również inne istotne okoliczności.

Przypisy

1 Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86 z późn. zm. art.11a ust. 1 pkt 6.