Zgodnie z przepisami prawa polskiego oraz z wytycznymi OECD wybór metody wyceny transferu powinien prowadzić do znalezienia najwłaściwszej metody dla konkretnego, weryfikowanego przypadku.

Zgodnie z art. 11d ust.3 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy wyborze metody najbardziej odpowiedniej w danych okolicznościach uwzględnia się w szczególności:

– warunki, jakie zostały ustalone lub narzucone pomiędzy podmiotami powiązanymi,

– dostępność informacji niezbędnych do prawidłowego zastosowania metody oraz

– specyficzne kryteria jej zastosowania.

Kryteria wybory metody szacowania cen transferowych

W praktyce przy wyborze należy uwzględnić m.in.:

– mocne i słabe strony danej metody,

– odpowiedniość rozważanej metody w kontekście natury danej transakcji określonej poprzez analizę funkcjonalną,

– dostępność danych po stronie podatnika,

– dostępność wiarygodnych danych (w szczególności niekontrolowanych danych porównawczych) potrzebnych do zastosowania danej metody; przykładowo czy dostępne są dane o marży brutto do zastosowania metody ceny odsprzedaży,

– stopień porównywalności pomiędzy kontrolowaną i niekontrolowaną transakcją, obejmujący również wiarygodność korekt porównawczych dokonanych celem eliminacji materialnych różnic pomiędzy nimi,

– kontrybucja stron transakcji: czy strony wnoszą wartościowy wkład w kontrolowaną transakcję lub wnoszą unikatowe aktywa niematerialne,

– rodzaj aktywności – czy np. jest wysoce zintegrowana,

– czy odsprzedawane dobro zostało przetworzone,

– różnica czasowa pomiędzy zakupem a odsprzedażą dobra.

Powyższy katalog jest przykładowy i otwarty.

Rodzaje metod weryfikacji cen transferowych – metody ustawowe i z wytycznych

Zgodnie z polskimi przepisami prawa podatkowego oraz Wytycznych OECD w sprawie  cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych, wyróżnia się pięć metod weryfikacji ceny transakcyjnej.

Metody te dzielą się dodatkowo na metody tradycyjne oraz metody zysku transakcyjnego:  

Metody tradycyjne

Metody zysku transakcyjnego

Metody ustalania ceny transferowej wskazane przez ustawodawcę nie mają przypisanej hierarchii. Wybór metody zależy od dopasowania jej do określonego stanu faktycznego. W sytuacjach, w których wskazane metody nie mogą mieć zastosowania można stosować metody niepodatkowe.

Procedura wyboru metody wyceny transferu

Korzystając z metod podatkowych należy zwrócić szczególną uwagę na zapisy  rozdziału 3  Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21.12.2018 r. w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Rozdział ten został poświęcony na szczegółowy opis zastosowania metod weryfikacji cen transferowych.

Bardzo istotnym aspektem ustalania cen/marż w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi jest bowiem wyznaczenie ich w odniesieniu do rynku zewnętrznego. Oznacza to, iż dany podmiot powiązany ustalając warunki zawarcia transakcji z drugim podmiotem powiązanym, powinien odnieść się do warunków podobnych transakcji realizowanych z podmiotem niezależnym (tzw. porównanie wewnętrzne), bądź też do zbliżonych transakcji zawieranych przez podmioty niezależne (tzw. porównanie zewnętrzne).

Należy przy tym wskazać, iż za porównywalne uznać można takie transakcje, w których żadna z ewentualnych różnic pomiędzy badanymi transakcjami lub pomiędzy podmiotami zawierającymi te transakcje nie mogłaby w sposób istotny wpłynąć na cenę przedmiotu takiej transakcji na wolnym rynku lub można dokonać racjonalnie dokładnych poprawek eliminujących istotne efekty takich różnic.

Analiza porównawcza w ustalaniu cen transferowych

Przeprowadzając analizę porównawczą podmiotów dokonujących transakcji na danym rynku należy uwzględnić przebieg transakcji, w tym funkcje, jakie wykonują dane podmioty w porównywalnych transakcjach, uwzględniając analizę angażowanych przez nie aktywów, obejmującą również dobra materialne i niematerialne niezaliczone do aktywów, kapitał ludzki oraz ponoszone ryzyka. 

Należy zauważyć, iż wskazane powyżej metody podatkowe bazują na transakcjach porównywalnych w zakresie wewnętrznym lub zewnętrznym. Dla podmiotów badanych przez organy podatkowe lub skarbowe możliwość porównania wewnętrznego jest ważniejsza z punktu widzenia minimalizacji ryzyka podatkowego porównywalnych transakcji. Takie ryzyko występuje zawsze, gdy dochodzi do porównania transakcji pomiędzy podmiotami niepowiązanymi na różnych rynkach, w różnych okolicznościach faktycznych oraz przy różnej strategii ich działania.

Procedura wyboru metody wyceny transferu

  • analizą udziału
Źródło: P. Wiśniewski, W. Komer, Ceny transferowe. Analiza regulacji normatywnych, przykłady rozwiązań praktycznych