Zgodnie z przepisami prawa polskiego oraz z wytycznymi OECD wybór metody wyceny transferu powinien prowadzić do znalezienia najwłaściwszej metody dla konkretnego, weryfikowanego przypadku.
Zgodnie z art. 11d ust.3 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy wyborze metody najbardziej odpowiedniej w danych okolicznościach uwzględnia się w szczególności:
– warunki, jakie zostały ustalone lub narzucone pomiędzy podmiotami powiązanymi,
– dostępność informacji niezbędnych do prawidłowego zastosowania metody oraz
– specyficzne kryteria jej zastosowania.
Kryteria wybory metody szacowania cen transferowych
W praktyce przy wyborze należy uwzględnić m.in.:
– mocne i słabe strony danej metody,
– odpowiedniość rozważanej metody w kontekście natury danej transakcji określonej poprzez analizę funkcjonalną,
– dostępność danych po stronie podatnika,
– dostępność wiarygodnych danych (w szczególności niekontrolowanych danych porównawczych) potrzebnych do zastosowania danej metody; przykładowo czy dostępne są dane o marży brutto do zastosowania metody ceny odsprzedaży,
– stopień porównywalności pomiędzy kontrolowaną i niekontrolowaną transakcją, obejmujący również wiarygodność korekt porównawczych dokonanych celem eliminacji materialnych różnic pomiędzy nimi,
– kontrybucja stron transakcji: czy strony wnoszą wartościowy wkład w kontrolowaną transakcję lub wnoszą unikatowe aktywa niematerialne,
– rodzaj aktywności – czy np. jest wysoce zintegrowana,
– czy odsprzedawane dobro zostało przetworzone,
– różnica czasowa pomiędzy zakupem a odsprzedażą dobra.
Powyższy katalog jest przykładowy i otwarty.
Rodzaje metod weryfikacji cen transferowych – metody ustawowe i z wytycznych
Zgodnie z polskimi przepisami prawa podatkowego oraz Wytycznych OECD w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych, wyróżnia się pięć metod weryfikacji ceny transakcyjnej.
Metody te dzielą się dodatkowo na metody tradycyjne oraz metody zysku transakcyjnego:
Metody tradycyjne
- metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej
- metoda ceny odsprzedaży
- metoda „koszt plus” (zwana wcześniej metodą „rozsądnej marży”)
Metody zysku transakcyjnego
- metoda marży transakcyjnej netto
- metoda podziału zysku, którą określa się za pomocą
- analizy rezydualnej
- analizy udziału
Metody ustalania ceny transferowej wskazane przez ustawodawcę nie mają przypisanej hierarchii. Wybór metody zależy od dopasowania jej do określonego stanu faktycznego. W sytuacjach, w których wskazane metody nie mogą mieć zastosowania można stosować metody niepodatkowe.
Procedura wyboru metody wyceny transferu
Korzystając z metod podatkowych należy zwrócić szczególną uwagę na zapisy rozdziału 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21.12.2018 r. w sprawie cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Rozdział ten został poświęcony na szczegółowy opis zastosowania metod weryfikacji cen transferowych.
Bardzo istotnym aspektem ustalania cen/marż w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi jest bowiem wyznaczenie ich w odniesieniu do rynku zewnętrznego. Oznacza to, iż dany podmiot powiązany ustalając warunki zawarcia transakcji z drugim podmiotem powiązanym, powinien odnieść się do warunków podobnych transakcji realizowanych z podmiotem niezależnym (tzw. porównanie wewnętrzne), bądź też do zbliżonych transakcji zawieranych przez podmioty niezależne (tzw. porównanie zewnętrzne).
Należy przy tym wskazać, iż za porównywalne uznać można takie transakcje, w których żadna z ewentualnych różnic pomiędzy badanymi transakcjami lub pomiędzy podmiotami zawierającymi te transakcje nie mogłaby w sposób istotny wpłynąć na cenę przedmiotu takiej transakcji na wolnym rynku lub można dokonać racjonalnie dokładnych poprawek eliminujących istotne efekty takich różnic.
Analiza porównawcza w ustalaniu cen transferowych
Przeprowadzając analizę porównawczą podmiotów dokonujących transakcji na danym rynku należy uwzględnić przebieg transakcji, w tym funkcje, jakie wykonują dane podmioty w porównywalnych transakcjach, uwzględniając analizę angażowanych przez nie aktywów, obejmującą również dobra materialne i niematerialne niezaliczone do aktywów, kapitał ludzki oraz ponoszone ryzyka.
Należy zauważyć, iż wskazane powyżej metody podatkowe bazują na transakcjach porównywalnych w zakresie wewnętrznym lub zewnętrznym. Dla podmiotów badanych przez organy podatkowe lub skarbowe możliwość porównania wewnętrznego jest ważniejsza z punktu widzenia minimalizacji ryzyka podatkowego porównywalnych transakcji. Takie ryzyko występuje zawsze, gdy dochodzi do porównania transakcji pomiędzy podmiotami niepowiązanymi na różnych rynkach, w różnych okolicznościach faktycznych oraz przy różnej strategii ich działania.
Procedura wyboru metody wyceny transferu
- analizą udziału
